گیاهان دارویی، دسته‌ای از گیاهان هستند که به منظور استفاده در امور درمانی کشت می‌شوند. گیاه استویا (Stevia) یا شیرین‌برگ یکی از این گیاهان دارویی است که به سبب ویژگی‌های خاص خود، امروزه برای مصارف درمانی کشت می‌شود. حداکثر ارتفاع این گیاه یک متر است و تا پنج سال هم عمر می کند. این گیاه برگ‌های شیرینی داشته و به‌همین دلیل جانشین بسیار مناسبی برای شکر به‌حساب می‌آید؛ زیرا کالری زیادی به مواد غذایی اضافه نمی‌کند.
به‌طور معمول گیاه استویا به‌منظور بهتر نمودن طعم نوشابه، چای و دارو مورد مصرف قرار می‌گیرد. به‌علت خاصیت درمانی و شیرین‌کنندگی استویا، این گیاه از لحاظ علمی و اقتصادی بسیار مورد توجه است. به همین سبب در این مقاله قصد داریم تا شما را با این گیاه بیشتر آشنا سازیم و به بررسی ابعاد مختلف کشت این گیاه و میزان سودآوری اقتصادی آن بپردازیم. با ما همراه باشید.
خاصیت و موارد مصرف استویا
شما می‌توانید در مدت فصل رشد این گیاه، برگ‌های تازه‌ی آن را در چای خود استفاده نمایید؛ البته میزان شیرینی که در هر یک از برگ‌های این گیاه وجود دارد، خیلی زیاد است. به‌همین دلیل شما می‌توانید استویای پودر شده، که در فروشگاه‌ها موجود است را تهیه کنید. اگر پودر این گیاه را خریداری نمودید، به‌ازای هر یک لیوان، از یک قاشق چایخوری پودر برگ استویا استفاده کنید. لازم است به خاطر داشته باشید که این گیاه در برابر دمای پخت‌وپز مقاوم بوده و مثل شکر برای تهیه‌ی نان، کاراملی نمی‌باشد. درحال حاضر شکر استویا به‌عنوان یک شکر طبیعی و گیاهی، در خیلی از هتل‌ها و رستوران‌ها مورد مصرف قرار می‌گیرد.
سود و هزینه‌ی کاشتن گیاه استویا در مزرعه
یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها در زمینه‌ی گیاهان دارویی، تأسیس مزرعه‌ی استویا است.
این گیاه در سال های ابتدایی از هر هکتار تقریباً یک و نیم تن محصول می دهد ولی از سال دوم این مقدار به ۳ تن افزایش می یابد. قیمت هر کیلو برگ خشک استویا بین ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان نوسان می کند این را هم در نظر بگیرید که با یک بار کاشتن نهال و یا گیاهچه از ۲ تا ۴ سال می توانید از آن برداشت کنید.در شرایط ایده آل این گیاه پنج ساله است و در سال نخست تا دو بار قابل برداشت است.
اگر بخواهید میزان سود و هزینه‌ی تأسیس یک مزرعه‌ی استویا را تخمین بزنید، می‌بایست ابتدا به جزئیات هزینه‌های کاشتن استویا در آن دسترسی داشته باشد. طبق بررسی‌های انجام شده، پرهزینه‌ترین سال تأسیس مزرعه برای این گیاه، سال اول می‌باشد که تقریباً مقداری بین ۲۵ میلیون تومان تا ۳۰ میلیون است.
به‌طور میانگین، قیمت خرید هر نشای این گیاه به‌شکل عمده، بین ۳۵۰ تومان تا ۵۰۰ تومان بوده و می‌توان در هر هکتار از مزرعه‌ی استویا، ۲۰ هزار گیاه کاشت. با این حساب هزینه‌ی خریداری نشاهای این گیاه، تقریباً ۷ میلیون تومان تا ۱۰ میلیون است. هزینه‌های دیگری که می‌توان به آن اشاره نمود، هزینه‌های وجین، هزینه‌های نیرو و کارگر، اجاره‌ی زمین، هزینه‌ی آبیاری، هزینه‌های برداشت و خشک‌‌کردن است.
آب و هوای مناسب برای کاشت استویا
این گیاه در بهترین حالت در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد رشد می‌کند و در شرایط آب و هوایی شمال ایران قابل کشت است. در فصل زمستان، کلیه‌ی شاخ و برگ‌های استویا از بین رفته و قسمت زیرزمینی‌اش در زیر خاک می‌ماند. در ماه اسفند همان سال، دوباره رشد می‌کند و در فصل بهار قادر به محصول‌دهی است. بدین‌ترتیب بهترین زمان برای کاشت استویا، بین ۱۵ اسفند ماه تا ۲۰ فروردین می‌باشد. گیاه استویا در نواحی‌ای که دمای هوایشان در فصل زمستان از ۱۰- درجه تا ۷ درجه‌ی سانتیگراد باشد، بهترین رشد را خواهند داشت.
گیاه استویا برای اینکه بتواند برگ‌های بیشتری تولید کند، به فصلی طولانی و گرم احتیاج دارد. محل‌های مرطوب که سایه‌ی بعدازظهر داشته باشند هم، برای کاشت این گیاه مناسب می‌باشد. درست است که بذرهای استویا نیاز به مراقبت کمی دارند اما برای خوب جوانه زدن، به نور، خاکی تقریباً مرطوب و مکانی گرم احتیاج دارند. این گیاه ۱۰۴ تا ۵۴ روز پس از کشت، گل می‌دهد. دمای هوای شب و روز در وطن اصلی استویا، میان ۴۳ درجه تا ۲۱ درجه‌ی سانتیگراد بوده و میزان بارندگی سالانه تا حدود ۱۳۷۵mm است. این گیاه در آخر فصل پیش از گل دادن، به‌طور یکجا برداشت می‌شود.
نوع خاک، نحوه کاشت و مراقبت کردن از استویا
طبق دستورالعملی که نشان‌دهنده‌ی نحوه درست کاشتن استویا است، بعضی از احتیاجات این گیاه اساسی است. یکی از موارد تأثیرگذار بر رشد آن، میزان فضای رشد یا به‌عبارت دیگر فاصله‌ی کاشت اختصاص داده شده به هر گیاه است. در انتخاب میزان فاصله‌ی کاشت استویا در مزرعه یا گلدان، عوامل گوناگونی دخیل است که تمامی آن‌ها می‌بایست مدنظر قرار گرفته شود. کیفیت خاک، مدت فصل رشد و شرایط آبیاری از عواملی هستند که در تعیین میزان فاصله‌ی کاشت استویا مؤثرند.
در مزرعه، فاصله‌ی کاشت میان هر ردیف گیاه استویا ۷۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر بوده و میان هر دو بوته ای که روی یک ردیف قرار دارند، برابر با ۵۰ سانتی‌متر است. اگر قصد دارید تا گیاه استویا را در گلدان کاشته و پرورش دهید، قطر دهانه‌ی گلدان می‌بایست حداقل ۱۵ سانتی‌متر باشد. البته شما قادر هستید تا در اوایل مرحله‌ی رشد گیاه استویا ، ابتدا از گلدان کوچک استفاده نمایید و بعد با رشد بیشتر آن، اندازه‌ی گلدان را نیز بزرگ‌تر کنید. خاک مناسب برای کاشت این گیاه، خاک‌های سست و شل و زهکشی‌شده است و بنابر مدت فصل رشد خود، ارتفاعی بین ۳۰ الی ۹۰ سانتی‌متر خواهد داشت. می‌بایست پیش از کاشتن گیاه استویا ، صبر نمایید تا خطر یخ‌زدگی از بین برود.
بهبود خاک استویا
به‌منظور بهبود خاک استویا، از ترکیبات ویژه‌ای که برای رشد گیاهان دارویی مناسب است استفاده نموده و یا برای کاشت آن در گلدان، خاکش را با ترکیبی از مواد آلی و معدنی غنی کنید تا از استویا در برابر آبیاری بیش از اندازه حفاظت نمایید. این گیاه را با کود معدنی و طبیعی هربان یا کمپوست تغذیه نموده و مطابق دستورالعمل‌های نوشته‌شده روی برچسب شیوه‌ی درست کاشت استویا عمل کنید. می‌توانید از مالچ به‌منظور جلوگیری از خشک شدن گیاه استویا در فصل گرم تابستان و اگر گیاه شما در گلدان است از ترکیب مالچ با مواد مغذی مفید برای این کار استفاده کنید.
مالچ، تعرق و تبخیر از سطح خاک را کاهش داده و باعث حفظ هرچه بیشتر آب موجود در خاک می‌شود. متأسفانه با اینکه به‌کارگیری صحیح مالچ باعث کاهش نیاز گیاه به آبیاری می‌شود، در کشور ایران استفاده از آن، اهمیت چندانی ندارد؛ این درحالی است که در کشور ایران با کمبود آب مواجه هستیم و می‌بایست از شیوه‌های کاهش میزان مصرف آب بهره ببریم.
اگر استویا در گلدان کاشته شده است، تا حداقل ارتفاع ۳۰ سانتی‌متری گلدان، می‌بایست ترکیبی از خاک‌های باکیفیت بریزید؛ این گلدان می‌بایست در برابر نور خورشید قرار بگیرد و هرگاه یک اینچ از آن خاک خشک گردید، گلدان را آبیاری کنید.
بیماری‌ها و آفت‌های گیاه استویا
گیاه استویا به خاک خیس علاقه‌ای ندارد؛ به‌همین علت مطمئن شوید که زهکشی خاک خیلی خوب انجام شده باشد و ریشه‌ها نپوسیده باشند. یکی از نشانه‌های پوسیدگی ریشه، عدم ریکاوری شدن گیاه پس از آبیاری است. در کشور ایران، بیماری یا آفت به‌خصوصی این گیاه را آلوده ننموده ولی وجود بعضی از آفات و حشرات در مزرعه به‌چشم می‌خورد.
کاشت استویا در خانه
اگر شما کشاورز هستید و زمین دارید، می‌توانید طرح پرورش گیاه استویا را به‌طور جدی‌تر و در مقیاس وسیع‌تری اجرا کنید و به پرورش آن در منزل فکر نکنید. اما اگر به کاشت و پرورش استویا در منزل علاقه‌مندید و می‌خواهید از آن پول به‌دست بیاورید، می‌توانید از مطالب ذکر شده استفاده کنید. شما قادر هستید تا با کمترین بودجه و هزینه، بذر گیاه استویا را خریداری نمایید و آن را در خانه پرورش دهید؛ چراکه تولید و پرورش استویا از طریق بذر آن، نسبت به خرید نشای آن مقرون‌به‌صرفه‌تر است. البته می‌بایست به این نکته توجه نمایید که بذر مرغوب خریداری کنید؛ چون درصد پوکی بذرهای آن زیاد است. هم‌چنین مدت موردنیاز برای تولید و پرورش نشا از بذر تقریبا ۷ تا ۸ هفته می‌باشد.
برامون مهمه بدونیم نظر شما درباره این مطلب چیه؟ لطفا به این مطلب امتیاز بدهید: (
(1 votes, average: 3٫00 out of 5)
Loading...)
با ما همراه شوید:
